Prawo użytkowania wieczystego polega na korzystaniu przez użytkownika wieczystego z nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego przez czas określony - 99 lat. Wyjątkowo może być ustanowione na okres krótszy, co najmniej jednak na 40 lat.
Kto może wystąpić o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności?
Z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości może wystąpić jej użytkownik wieczysty. Wniosek w tej sprawie można złożyć do właściwego organu. Z żądaniem przekształcenia mogą wystąpić osoby fizyczne będące 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości mieszkaniowych, rolnych i zabudowanych garażami, a także ich następcy prawni (osoby, które prawo użytkowania wieczystego nabyły/uzyskały od wyżej wymienionych osób po dniu 13 października 2005 r.). Żądanie przekształcenia przysługuje również spółdzielniom mieszkaniowym i osobom prawnym będącym właścicielami lokali w budynkach wielolokalowych.
Wniosek w sprawie przekształcenia użytkownik wieczysty składa do:
- starosty wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej - w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, w tym również nieruchomości, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują inne państwowe osoby prawne (np. Agencja Nieruchomości Rolnych, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa),
- wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa - odpowiednio w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu lub województwa).
Organy dokonują przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej. Współużytkownicy wieczyści (np. osoby, będące właścicielami lokali) mogą wystąpić o przekształcenie użytkowania wieczystego, jednak dla skuteczności wniosku wymagane jest jego złożenie przez wszystkich lub przez większość współużytkowników wieczystych nieruchomości (suma udziałów musi wynosić co najmniej 50 proc.). W przypadku, gdy wnioskodawcami jest większość, a żaden z pozostałych współużytkowników wieczystych nie złoży sprzeciwu wobec wniosku o przekształcenie, organ dokona przekształcenia prawa we własność, a przekształcenie wywoła skutek wobec wszystkich współużytkowników wieczystych. W przypadku jednak, gdy wpłynie sprzeciw wobec wniosku większości, organ zawiesi postępowanie, a wnioskodawcy mogą złożyć wniosek do sądu o rozstrzygnięcie.
Opłaty z tytułu przekształcenia
Osoba, na rzecz której dokonuje się przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest obowiązana do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty z tytułu tego przekształcenia. Wysokość opłaty właściwy organ ustala w decyzji o przekształceniu. Na wniosek użytkownika wieczystego opłata z tytułu przekształcenia zostaje rozłożona na raty, na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat, chyba że wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat. Od opłaty z tytułu przekształcenia może zostać udzielona bonifikata. Warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych określone są:
- przez wojewodę w zarządzeniu - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa,
- przez właściwą radę lub sejmik jednostki samorządu terytorialnego w uchwale - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność tych jednostek.
